Voor vanmiddag staat de Russische dichteres Anna Achmatova (1889- 1966), geboren te Odessa, op het programma.
We komen bijeen in de Paardenstal, waar Jan ons verrast met een mooi vormgegeven bundeltje met gedichten van de dichteres. Jan vertelt over achtergronden, over haar leven, over wie zij was.
Twee echtgenoten zijn geëxecuteerd en haar zoon Lev zit gevangen, omdat hij haar zoon is en zij een maatschappij kritische dichter, die van 1922 – 1940 niet mag publiceren. (Dat kan weer in de tijd van Gorbatsjov.)

We zullen ons vooral bezig gaan houden met het Requiem, wat heel passend blijkt te zijn in deze tijd van oorlog in de Oekraïne.

Zo schrijft zij in 1961:
Nee, niet onder vreemde vleugels leven,
Onder een vreemd zwerk, op vreemde grond,-
Ik ben destijds bij mijn volk gebleven,
Daar waar zich mijn volk, helaas, bevond.

In de jaren van de Jezjov terreur brengt zij 17 maanden door in de rijen voor de gevangenis in Leningrad, waar haar zoon zit. De vrouwen wachten dagelijks uren in de rij met een pakketje;  als dat wordt aangenomen betekent dat dat man of zoon nog in leven is; als het wordt geweigerd dan is diegene dood.

Aangrijpend is haar voorwoord:
Op een keer ‘herkende’ iemand mij. Een vrouw met blauwe lippen, die achter mij stond en mijn naam daar natuurlijk nog nooit had gehoord, ontwaakte op dat moment uit de verstarring waarin wij allemaal verkeerden en fluisterde in mijn oor (iedereen fluisterde daar):
-Kunt u dit beschrijven?
En ik zei:
-Ja, dat kan ik.
Toen gleed er een spoor van een glimlach over wat ooit haar gezicht was geweest.

Dit beschrijven betekent dat het niet verloren gaat, dat wij niet verloren gaan, dat we worden herinnerd. Het requiem is rauw, zeer hevig en ontstellend.

En toch, door er samen bij stil te staan en over te praten onder de aangename begeleiding van Jan, wordt de middag niet loodzwaar.
Het was prettig dat we met 9 personen waren, waardoor de bespreking rustig en open kon verlopen.
Het requiem is een kleine keuze uit haar werk. Ze heeft veel geschreven, stof te over voor nog eens een middag over Anna Achmatova!

Anne Timmer