Sinds er geen diensten meer zijn publiceren we wekelijks een Nieuwsbrief, met daarin een meditatie van één van onze voorgangers.

De Meditatie van 22 maart is van Barbara de Beaufort. Klik hier voor het openen van het document.

Even tot rust komen, dat is voor Jolanda Tuma het ultieme zondagsgevoel. In ‘Nog even zondag’ op Radio 5, trakteert ze ons op een weide blik op het Groninger landschap, waar ze met veel plezier woont en werkt. Ze vertelt over de eeuwenoude dorpskerken die zich er tegen de uitgestrekte horizon aftekenen.

’t Is de lucht achter Oethoezen
’t Is ’t torentje van Spiek
’t Is de weg van Lains noar Klooster
En de Westpolder langs de diek

Dorpskerken, zoals onze Johannes de Doperkerk waar al generaties lang mensen samenkomen en waar je wordt opgenomen, opgetild, de wolk van gebeden in.

De vreugde voert ons naar dit huis…

Dit huis van hout en steen, dat lang,
de stormen heeft doorstaan,
waar nog de wolk gebeden hangt,
van wie zijn voorgegaan.

Een warm gesprek over de waarde van oude gebouwen. De liefde voor het verstilde, of die juist die doorspélen met saxofoonklanken die zingen in een echo van tijd, tijdens een cantatedienst. Een gesprek over kunst(enaars) in de kerk, een project ‘Kerk in het dorp’. Een dorpskerkambassadeurschap van de PKN. Verbinding tussen binnen en buiten…

Ach, en is er in de zondagavond nog een tijdje over, dan leest Jolanda uit de Merkstenen van Dag Hammerskjöld. In de laatste minuten van de uitzending is er die prachtige brief… Een luistering waard.

Op het noordelijkste punt van het Hogeland is het eiland zichtbaar. Daar waar de Waddenzee overgaat in lucht en wolken is op Noordpolderzijl een smal strookje land te zien met een vuurtoren Het is maar een boottochtje van hier naar de overkant, lijkt het wel. Met de veerboot “Rottum” vanuit Lauwersoog duurt de overtocht drie kwartier.

Op Schier wonen permanent minder dan 1000 mensen. Maar de toeristen voor een dagje, een weekje, soms ook langer, kunnen het kleine eiland wel doen overstromen met mensen. Dit is een kwetsbaar gebied, vooral een groot natuurgebied. Nooit wonen hier zoveel mensen als vogels. Ontelbare meeuwen, ganzen, kieviten, tureluurs, kluten, futen, lepelaars en nog veel meer soorten vogels vliegen rond, eten, slapen, broeden op het wad, in de duinen, op de akkers, overal, sinds eeuwen.

Ook monniken zijn hier al heel lang aanwezig. Rond het jaar 1200 waren ze hier al om vee te hoeden, het land te bewerken, om te bidden. Ze kwamen uit het klooster “Claerkamp” in Friesland en gaven het eiland zijn naam. Schier betekent grijs, oog betekent eiland. Het eiland van de grijze monniken. Het wapenschild van Schiermonnikoog getuigt ervan.

Sint Egbert was in de 8e eeuw een “schiere monnik” en naar hem is een kapel gewijd. Onder de vaste bewoners zijn vandaag ongeveer 20 mensen katholiek. De Sint Egbert kapel is hun kerkje. Die kwam er in de 19e eeuw, naast een R.K. vakantiehuis waar bleekneusjes uit grote steden op verhaal konden komen.

Op zondag is er een dienst, geleid door een vrouw. In een zwart pak met witte biezen gaat zij voor bij het groepje kerkgangers, meestal toeristen die meezingen met mooie liederen, op band genomen in de kerk van het Pepergasthuis in Groningen. Zij leidt voornamelijk de gebeden en gezangen en preekt over de veertig dagen tijd die net begonnen is.

Veertig dagen nog tot Pasen Tot de winter is gegaan
En het lengen van de dagen Kou en duister gaan verjagen

De monniken uit Friesland zijn al heel lang geleden vertrokken. Dit kerkje staat er sinds 1915 en is nu vooral bestemd voor toeristen. “Keer op keer komen mensen hier samen om vreugde te delen bij een geboorte of huwelijk, om verdriet te delen bij een begrafenis, of op zondagen voor wie in de vakantie ook een moment van bezinning kiest”, dat is de boodschap van het kerkje aan de bezoeker.

Bovendien is er op Schier ook een kleine, nieuwe contemplatieve aanwezigheid. Een groep van 4 cisterciënzer monniken is op het eiland aangekomen in 2019. Nu zijn ze bezig zicht te organiseren in een mooi herenhuis waar de eigenaar van Schier en notabelen ooit woonden, later werd het een jeugdherberg en dan een hotel.

Nu is “Herberg Rijsbergen” overgedragen aan deze nieuwe kleine kloostergemeenschap. Monniken met wapperende pijen zijn soms te zien op een duin. Hier gaan ze wonen, in dit nieuwe tehuis op Schiermonnikoog.

Een heel oude traditie komt opnieuw tot leven. De nieuwe monniken gaan hier verder met hun terug getrokken contemplatieve leven in dit oude gebouw op de rand van het dorp. Sober leven, bidden, devotie, gastvrijheid bieden aan wie daar tot inkeer wil komen. Een brugje tussen een oude middeleeuwse kloostertraditie en religieus leven vandaag.

KvH, maart 2020

De weg van de hoop.

Diep in onszelf dragen we hoop: als dat niet het geval is,
is er geen hoop.

Hoop is de kwaliteit van de ziel en hangt niet af
van wat er in de wereld gebeurt.

Hoop is niet te voorspellen of vooruit te zien. Het is een gerichtheid van de geest,
een gerichtheid van het hart,
voorbij de horizon verankerd.

Hoop in deze diepe krachtige betekenis is niet hetzelfde als vreugde
omdat alles goed gaat
of bereidheid je in te zetten

voor wat succes heeft.

Hoop is ergens voor werken
omdat het goed is,
niet alleen omdat het kans van slagen heeft.

Hoop is niet hetzelfde als optimisme evenmin overtuiging
dat iets goed zal aflopen.
Wel de zekerheid dat iets zinvol is afgezien van de afloop,

het resultaat.

Václav Havel

(uit de dienst van Anja Diesemer, 8 maart)

De verontruste ontwikkelingen volgend over de Conoracrisis die ons land teistert, hebben ons doen besluiten de kerkdiensten van 15, 22 en 29 maart te laten vervallen om zo een verdere verspreiding van het Covid-19 virus te voorkomen.

Ook andere kerkgerelateerde activiteiten vervallen tot nader order.

Met vriendelijke groet,

De Kerkenraad

In verband met de laatste ontwikkelingen rondom het Coronavirus het volgende:

Gezien de maatregelen vanuit de overheid (donderdag 12 maart 15.15 uur) raadt PKN Nederland gemeenten aan om alle bijeenkomsten met meer dan 100 mensen af te gelasten. Ook als dat om kerkdiensten gaat. Deze maatregel geldt tot en met 31 maart 2020.

Bovenstaande regel staat in een brief die wij vanmiddag ontvingen van PKN Nederland.

Omdat de gemiddelde groep kerkgangers minder dan 100 bedraagt willen wij als kerkenraad toch de kerkdiensten door laten gaan.

Maar: dan wel onder strikte regels. 

Blijf thuis bij klachten zoals neusverkoudheid, hoesten, keelpijn of koorts.

Voor kwetsbare personen geldt: (ouderen en personen met verminderde weerstand) vermijd grote gezelschappen en openbaar vervoer. 

In het algemeen wordt mensen dringend verzocht om bezoek aan kwetsbare personen te beperken.

Na afloop van de dienst zal er geen handen worden geschud en voorlopig worden (ge)begroet door middel met een knik van het hoofd of een hand op het hart. Dat kan ook.

Het kan zijn dat er morgen of zaterdag nieuwe richtlijnen komen:

Houdt ook zelf de berichtgeving in de gaten.

U kunt ten allen tijde bellen met één van de kerkenraadsleden of met de scriba.

Met vriendelijke groet,

De kerkenraad

Het zwerven der gedachten

Een feestelijk luidende klok roept op tot de kerstnachtdienst. Veel dorpelingen en ook nieuwe gezichten vullen de kerk. De cantorij oefent. Het orgel speelt.

De kerk van Huizinge is vol als het eerste lied losbarst, een overbekende melodie. Komt allen te samen, jubelend van vreugde, komt, laten wij aanbidden. Allen te samen, hier in de donkere decembernacht in de Johannes de Doper kerk op het Hoogeland.

De voorganger vertelt dat de engel Gabriel tweemaal voorkomt in het oude en tweemaal in het nieuwe testament. In de lezingen uit Lukas speelt de engel een rol van verkondiger. Lucas herinnert ons aan de beslissende rol van Maria en Elisabeth, hoe hun kinderen bij hen en tot ons zijn gekomen.
Het gaat vooral om Maria. De engel nodigt Maria uit voor een enorme taak, niets minder dan redding van de wereld. Zij is verrast, denkt na, en zegt dan ja. Zij is een kleine profeet, zegt de voorganger. Dat ook Elisabeth zo veel tijd krijgt in deze lezingen past volledig in deze Johannes de Doper kerk.

Na de engel komt een dichter. Ida Gerhardt dicht over de kerstnacht en “het eenzaam zwerven der gedachten rondom het oude verhaal”. In de kerstnacht zweven en zwerven de gedachten van toen naar nu. Is de redding van de wereld vandaag nog actueel? Is net als toen in de woelige tijden van Herodes en het Romeinse rijk ook vandaag nog de wereld aan redding toe? Waarheen zwerven de gedachten?

Kerstnacht – het woord is als een lafenis,
een koele sneeuw, glanzend onder het zachte stralen der sterren – op de landen is
het weerloos stil, een ongerept verwachten.

Kerstnacht – het eenzaam zwerven der gedachten rondom het oud verhaal, het nimmer uit te spreken verlangen naar het helder zingen in de nacht en het opgaan van de ster, een lichtend teken.

Kerstnacht – het sneeuwt op uw geschonden aarde, dun en verstuivend dekt een huivering
van ijle val, een lichte zuivering
het vragen, dat wij ongestild bewaarden.

Ida Gerhard

“Wij zijn flink bezig de planeet waarop wij leven om zeep te helpen” schrijft Ingrid Robeyns, wetenschapper, docent ethiek aan de universiteit van Utrecht. Zij schrijft over arm en vooral ook over rijk. De redding van de wereld is een zeer actuele opgave, zegt ze. Over armoede is al veel gezegd, veel geschreven, er zijn uitwegen. Maar wat weten we over de superrijken, wat is er met ze? Kunnen ze de grove ongelijkheid waaraan ze hun rijkdom danken aan? Hoe zit het met verslaving aan zeer duur, aan veel macht? Wat doet de angst om statusverlies? Wat met de uitputting van de natuur? Robeyns stelt dat extreme rijkdom moreel niet verantwoord is.

Terug naar de kerstviering. Wat zegt het kerstverhaal eigenlijk over de redding van de wereld? Het bevat een eenvoudige oproep: laten we samen komen. Vader, moeder, kind, de os en ezel, arme herders en ook schatrijke koningen. Arm en rijk, hier komen we gewoon samen bij elkaar in de stal. Dat is een teken van bevrijding, een ommekeer, een transformatie. Vertaald naar vandaag betekent het samen gehoor geven aan de oproep om te verhinderen dat we de wereld om zeep helpen.

Daarom blijven we de kerstliederen zingen uit volle borst. Komt allen, te samen, in de stille nacht, de heilige nacht. “Veul hail en zeeg’n”, zeggen we aan elkaar in deze kerstnacht in het koor, oud en jong, rijk en arm, met een glas glühwein in de hand, in de kerk van Huizinge, op het Hoogeland van Groningen.

KvH, 27 dec 2019

Niemand neemt afscheid – Franco Summa 2008

Lieve gemeente van Huizinge,

Dankjulliewel voor alle hartelijkheid en zoveel verbondenheid die ik op zondag 1 december van jullie heb ervaren! Het was de laatste keer dat ik bij jullie voorging in een kerkdienst. Ik was er blij om dat we die zondag ook de gemeenschap van brood en wijn konden vieren. Door in een kring rond de tafel te staan en brood en wijn met elkaar te delen beleef je onze verbondenheid nog sterker.

Wanneer Anja en ik voor de eerste keer naar een kerkdienst in Huizinge gingen, weet ik niet meer.
Wel, wat het eerste lied was dat wij die morgen zongen: ‘De vreugde voert ons naar dit huis …’

Kees Steketee bespeelde het orgel en de vreugde spatte er gewoon af! Het ontroerde ons allebei, want lied 280 is één van onze lievelingsliederen. We keken elkaar aan met een blik van ‘zo’n welkom kun je toch zelf niet bedenken’! Zo werden wij kerkganger in Huizinge en vanaf 2013 ook allebei voorganger. We hadden de kerkenraad aangeboden om ieder in een beperkt aantal kerkdiensten per jaar voor te gaan. Wat dit laatste betreft heb ik dus besloten niet langer door te gaan dan tot 1 januari 2020. Een mens moet van ophouden weten, luidt één van mijn lijfspreuken!.

Nu en dan voorgaan in een gemeente waar je de meeste zondagen zelf ook kerkganger bent schept een bijzondere band. Op allerlei momenten merk je hoe de onderlinge betrokkenheid groeit en het elkaar nabij zijn toeneemt. Dit wordt ook gestimuleerd door het koffiedrinken na de dienst en de ontmoeting met elkaar in het koor van de kerk. Het zijn deze mensen en hun verhalen die ook meezoemen wanneer jij je voorbereidt op de eerstkomende kerkdienst samen met hen.
Het zijn zeven veelkleurige jaren geweest die ik bij jullie heb mogen beleven. Ik heb er met volle teugen van genoten! Allemaal hebben jullie daaraan bijgedragen en daarvoor wil ik jullie heel hartelijk bedanken.
De afscheidskaars die ik op 1 december van jullie ontving heeft in deze donkere tijd licht en warmte in ons huis verspreid.

Tenslotte:

‘Niemand neemt afscheid,

want jullie blijven in Huizinge en ik ga niet weg.’ (variant op Rutger Kopland)

Hartelijke groet, Arie de Leeuw