Wie zou niet graag eens door de hemelpoort willen gaan en het paradijs betreden? Niet per se als uitverkorene, maar gewoon, voor een bezoekje? Zelfs voor de meest rechtschapen Christenmens lijkt dat geen sinecure, maar in een bos bij het Friese Mildam kan het. Zomaar, gratis voor niks. Louis Le Roy (1924-2012) heeft daar gedurende tientallen jaren met ontelbaar veel afgekeurde en overtollige bakstenen, klinkers, trottoirbanden, sierbogen en andere steenachtige materialen een wanordelijk paradijsje geschapen. Betreden kan je het door een reusachtige poort, gebouwd van op elkaar gestapelde tegels, die boven de toegang is voorzien van een steen met daarop een vrijwel onleesbare tekst die, bij aandachtige beschouwing, ‘PORTA COELI’ blijkt te luiden. In het bos achter de poort bevindt zich de ecokathedraal, een overwoekerd doolhof waar orde en chaos, opbouw en afbraak, het complete en het onvolledige verrassend vervlochten zijn. Zwervend door de mysterieuze wildernis stuit je op intrigerende bouwwerken die doen denken aan megalithische heiligdommen, sacrale offerplaatsen, Yukateekse piramides of prehistorische menhirs.

In de jaren ’70 werd landschapsarchitect Le Roy bekend door zijn boek Natuur uitschakelen, natuur inschakelen. Hij propageerde ‘wild tuinieren’, onder het motto ‘onkruid bestaat niet’. Niet beheersing en manipulatie van de natuur stonden centraal, maar het vrije spel van harmonie en frictie tussen mens en natuur. Zijn tuinen oogden grillig, niet de tuinierende mens had er de regie, toevalligheden regeerden. Biodiversiteit kwam tot stand door variaties in grondsoort, vochtigheid en droogte, zonlicht en schaduw, soortenrijkdom door preferenties van insecten en hoogteverschillen in steenstapelingen. Le Roy’s ideeën vonden hier en daar navolging: in de Groningse wijk Lewenborg, in de wijk Heerenveen-midden, bij de kunstenaar Erik Terlouw in Godlinze en op andere plaatsen.

Moe van beknotting door regeltjes en voorschriften kocht Le Roy uiteindelijk een paar hectare bos in Mildam om daar in volle vrijheid zijn magistrale ecokathedraal te laten verrijzen. Zijn schepping is niet af en zal dat nooit zijn, want de inwerking van de tijd is essentieel. Niet toevallig is het beheer dan ook in handen van de Stichting Tijd.

Nog steeds inspireert Le Roy. Zo is onlangs ‘Bamboeman’ Remmo Georgius uit Kloosterburen gegrepen geraakt door zijn ideeën. Op een lap grond in Grijssloot bij Leens bouwt hij een eigen ecokathedraal. We fietsen er zo nu en dan langs om te zien hoe het vordert.

Dat we er laatst een grasmaaimachine aantroffen, baart ons zorgen.

Kees Wientjes